I. Murat Dönemi (1362 – 1389)

I. Murat, Osmanlı Devleti Padişahlarından üçüncüsüdür ve 1362 yılında tahta geçmiştir. Anadolu'daki faaliyetlerden çok Balkan fetihlerine önem veren I. Murad, Bizans ve Bulgar kuvvetlerini 1363 Sazlıdere Savaşı'nda yenerek Edirne'yi aldı. Daha sonra Gümülcine ve Filibe alındı ve İstanbul yönünde Osmanlı kuvvetleri Çatalca'ya kadar geldiler. Edirne ve Filibe'nin ele geçmesi ile Bizans'ın Balkanlarla bağlantısı kesilmiştir.

Bu fetihler Balkan milletlerini endişelendirmiştir. Bu şehirleri geri almak ve Türkleri Rumeli'den atmak isteyen Macar, Bulgar, Sırp, Eflak ve Bosna kuvvetleri Osmanlılara karşı bir haçlı ordusu oluşturarak Edirne üzerine yürüdüler. Haçlıların Meriç nehrini geçmelerinden sonra Hacı İlbey gece yarısı ani bir baskınla Haçlıları Sırp Sındığı Savaşı'nda yendi (1364). Böylece, Osmanlı Devleti'ne karşı oluşturulan ilk Haçlı ittifakı başarısız oldu. Savaş sonrasında Edirne başkent yapılmış, Balkanlardaki Macar üstünlüğü sona ermiştir.

Sırp Sındığı Savaşı'ndan sonra Osmanlı ilerleyişi karşısında çaresiz kalan Bulgarlar, Osmanlı hakimiyetini tanıyarak vergi vermeyi kabul etmişlerdir (1369).

1371 Çirmen Savaşı'nda da Sırplar, Osmanlı kuvvetlerine yenildiler. Bu zafer, Osmanlı kuvvetlerine Makedonya yolunu açmıştır. Osmanlı'nın ilerleyişi üzerine Sırplar da Osmanlı egemenliğini tanıdılar, vergi ve asker vermeyi kabul ettiler.

Osmanlı kuvvetlerinin Balkanlar'daki stratejik yerler olan Manastır, Sofya ve Niş'i alması üzerine; Sırp, Boşnak, Arnavut ve Macar kuvvetleri Türkler'e karşı birleştiler. I. Murad'ın Haçlı kuvvetlerinin birleşmesini engellemek için Bosna Krallığı üzerine gönderdiği kuvvetler, Ploşnik denilen yerde yenilmiştir (1388).

Ploşnik yenilgisinden cesaret alan Balkanlı kuvvetler, Osmanlı Devleti'ne karşı yeni bir Haçlı ittifakı oluşturdular. Karamanoğulları, Aydınoğulları ve Saruhanoğlularından yardım alarak Balkanlar'a geçen I. Murad, Haçlıları I. Kosova Savaşı'nda yendi (1389). Zaferden sonra savaş alanını gezen I. Murad bir Sırp askeri tarafından şehit edilmiştir. Savaşın sonucunda; Tuna'ya kadar olan Balkan toprakları Osmanlıların eline geçmiştir.

I. Kosova Savaşı ile Osmanlıların Balkanlardan kolay atılamayacağı anlaşıldı. İlk kez Anadolu beyliklerinden yardım alan Osmanlılar, bu savaşta top silahını da ilk kez kullanmışlardır.

 

Maddeler Halinde Birinci Murat Dönemi

Orhan Bey'in ölümüyle yerine oğlu I. Murat (Hüdavendigar) geçti.

 

I. Murat Döneminde Anadolu'da Gelişmeler

1. Ankara Karamanoğullarından geri alındı.

2. Oğlu Yıldırım Bayezid’i Germiyan Beyi'nin kızıyla evlendirerek onlardan Kütahya, Tavşanlı, Simav ve dolayları çeyiz olarak alındı.

3. Hamitoğulları’ndan Eğridir ve çevresi (Akşehir, Yalvaç, Beyşehir, Isparta ve Seydişehir) satın alındı.

4. Karaman Beyi Alâeddin Ali Beyle kızını evlendirerek dostluk kurmaya çalıştı. Ancak Karamanoğullarının düşmanca tavırlarını sürdürmeleri üzerine harekete geçerek, Karamanoğullarını yendi. Alâeddin Ali Bey'i affederek barış yaptı.

 

I. Murat Döneminde Balkanlarda Gelişmeler

1. Edirne (1362) ve Filibe'nin Fethi,

2. Sırpsındığı Savaşı (1364)

3. Çirmen Savaşı (1371) Sırplarla yapılan bu savaşı Osmanlılar kazandı.

4. I. Kosova Savaşı (1389)

Edirne ve Filibe'nin Fethi

I. Murat'ın ilk hedefi Edirne olmuştur. Lala Şahin Paşa komutasındaki Osmanlı Ordusu, Bizans ve Bulgarlara karşı yapılan Sazlıdere Savaşı'nı kazanarak Edirne'yi fethetti (1363).  Ardından Gümülcine ve Filibe alınmıştır.

 

Edirne'nin Fethinin Önemi

Sırp ve Bulgarların Bizans’la bağlantısı kesildi.

 

Sırpsındığı Savaşı (1364)

Savaşın Sebebi Edirne ve Filibe'nin Osmanlıların eline geçmesi Sırp ve Bulgarları rahatsız etmiş, bunların papaya başvurmaları üzerine Balkan Devletlerinden oluşan (Sırp, Bulgar, Macar, Eflak – Boğdan ve Bosnalılar) bir Haçlı ordusu kurulmuştur.

 

Savaşın Sonuçları Haçlı Ordusunu Hacı İlbey komutasındaki bir akıncı birliği ani bir baskın sonucu yok etmiştir.

 

Sırpsındığı Savaşı'nın Önemi

1. Bu zaferle Balkan Devletleri üzerindeki Macarların etkisi kırılmış, Türklerin Balkanlardaki ilerlemeleri hız kazanmıştır.

2. Zaferden sonra Edirne başkent yapılmıştır.

 

Çirmen Savaşı (1371)

Sırplarla yapıldı ve Sırplar Çirmen Savaşı’nı kaybetti. Böylece Balkanların bir kısmı Osmanlı’ya geçti. Sırplar Osmanlı egemenliğini kabul etti.

 

I. Kosova Savaşı (1389)

Savaşın Sebebi Osmanlıların Balkanlarda ilerleyişini durdurmak için Sırp Kralı Lazar'ın öncülüğünde Haçlı Ordusunun kurulması.

Savaşın Sonucu I. Murat komutasındaki Osmanlı Ordusunun zaferiyle sonuçlandı. I. Murat şehit oldu, yerin oğlu Yıldırım Bayezid geçti.

 

I. Murat Döneminde Devlet Teşkilatında Gelişmeler

1. Divan teşkilatı sistemli ve sürekli hale getirildi.

2. Kapıkulu Ocakları kuruldu.

3. İlk kez Acemioğlanlar Ocağı, Yeniçeri Ocağı, Topçu Ocağı kuruldu.

4. İlk kez Pençik Sistemi uygulandı.

5. Rumeli Beylerbeyliği kuruldu.

6. İlk kez Tımar Sistemi uygulandı ve Tımarlı Sipahiler oluşturuldu.

7. İlk kez Kazaskerlik ve Defterdarlık makamı kuruldu.

8. İlk kez Vezir – i azam atandı.

9. Ülkenin hanedanın ortak malı anlayışı, “Ülke hükümdar ve oğullarının ortak malıdır.” şeklinde değiştirildi. Böylece merkezi otorite güçlendirildi.