Çocukluğunu Bursa Sarayı'nda kardeşleriyle birlikte geçirdi. İyi bir
eğitim gördü. Devrin en büyük alimlerinden dersler aldı. Gençliğinde Kütahya
sancağında valilik yaptı. Sultan Murad Hüdavendigar'ın vasiyeti gereği 1389
yılında padişahlığa getirildi. Tahta çıktığında 29 yaşındaydı. Osmanlı
Devleti'nin dördüncü padişahı olmuştur.
Sırbistan'ın başında, Kosova savaşında ölen Kral Lazar'ın oğlu
Stefan Lazaroeviç vardı. Barış antlaşması için geldiği Edirne'de kız kardeşi
Maria'yı Bayezid'e verdi. Bu evlenme sayesinde Osmanlı – Sırp dostluğu kuruldu.
Yıldırım Bayezid Timur'la yaptığı Ankara Savaşı'nda yenildi ve esir düştü.
13 yıl süren saltanatı sonunda esaretinin başlamasından 7 ay 12 gün sonra vefat
etti.
Kronolojik Olarak Yıldırım Bayezid Dönemi
1389
Sultan Murad Hüdavendigar'ın şehit edilmesi üzerine Yıldırım Bayezid
tahta çıkmıştır. Sırp Kralı Lazar'ın oğlu Etiye, Yıldırım Bayezid tarafından
Sırbistan tahtına çıkarılmış ve Sırbistan Osmanlı Devletine bağlı bir devlet
haline gelmiştir. Çelebi Mehmet dünyaya gelmiştir.
Anadolu'da Türk Beylikleri Osmanlı Devleti'ne karşı ittifak
kurmuşlardır. Yıldırım Bayezid’in, Devlet tarihinde önemli bir yetkiyi
üstlenmiş ve Bizans İmparatorlarını tayin ve azletmiştir.
1390
Aydın – Saruhan – Germiyan – Menteşe Beylikleri Osmanlı Devleti’ne
katılmıştır.
Karaman'a sefer düzenlenmiştir. Konya kuşatılmıştır.
Gelibolu tersanesi inşa edilmiştir.
Alaşehir ele geçirilmiştir.
1391
İstanbul ilk defa Türkler tarafından kuşatılmıştır.
İkinci Mora seferi yapılmıştır.
Bizans ile dostluk anlaşması imzalanmış ve Bizans Osmanlı Devleti'ne
vergi vermeyi kabul etmiştir.
Alaşehir Bizans'tan alınmıştır.
Merkezi Antalya olan Hamid Oğulları Beyliği Osmanlı Devleti'ne
katılmıştır.
Karaman'a sefer düzenlenmiş ve Konya kuşatılmıştır.
Macaristan’da ilk Osmanlı zaferi elde edilmiştir.
Eflak Voyvodası Türkler'e bağlanmayı kabul etmiştir.
Yıldırım Beyazıt, Sırp Prensesi Olivera ile evlenmiştir.
Selanik ele geçirilmiştir.
Evranos Bey akıncıları tarafından Mora'ya akınlar düzenlenmiştir.
1392
Kastamonu Candaroğlu Beyliği'nden alınarak Osmanlı topraklarına
katılmıştır.
Sinop hükümdarı Candaroğlu İsfendiyar Bey Osmanlı hakimiyetini kabul
etmiştir.
İşkodra ve Amasya’nın işgal edilmiştir.
1393
Amasya Beyi Hacı Şahgeldi topraklarını Osmanlı Devleti'ne teslim
etmiştir.
Osmanlı Devleti'nde hukuki bir gelişme olarak Mahkeme Rüsumu
konulmuştur.
1394
Arnavutluk istila edilmiştir.
Selanik ve Yenişehir bölgesi ele geçirilmiştir.
1395
Yıldırım Bayezid tarafından İstanbul’un ikinci kez kuşatılmıştır.
1396
Yıldırım Bayezid haçlılara karşı tarihimizin en büyük zaferi olan
Niğbolu Savaşını kazanmıştır.
Şile fethedilmiş ve Boğaziçi’nde Anadolu Hisarı'nın inşaatı
başlamıştır.
Arnavutluk ele geçirilmiştir.
1397
Akçay'da zaferler kazanılmıştır.
Karaman Devleti Osmanlı himayesine girmiştir.
Güzelce Hisar Yıldırım Beyazıt tarafından inşa edilmiştir.
İstanbul’un üçüncü kez kuşatılmıştır.
Mora topraklarına Türk akınları başlamıştır.
1398
Karaman ülkesi hükümdarı Alaeddin Osmanlı topraklarına saldırmış ve yapılan
mücadelede vefat etmiştir. Karaman ülkesi Osmanlı topraklarına katılmıştır.
1399
Yıldırım Bayezid 10 yaşındaki küçük oğlu Şehzade Mehmet'i
Dulkadiroğulları Beyliği Hükümdarının kızı Emine Hatun ile evlendirmiştir.
Dulkadiroğulları Beyliği hakimiyet altına alınmıştır.
Yıldırım Bayezid ile Timur arasında anlaşmazlıklar başlamıştır.
1400
İstanbul’da bir Türk mahallesi, şeriye mahkemesi ve bir cami
yapılmıştır.
İstanbul'u dördüncü defa kuşatma girişiminde bulunulmuş, Timur
sebebi ile kuşatma kaldırılmıştır.
Timur Sivas'ı ele geçirmiş ve katliam yapmıştır.
1401
Erzincan Beyliği’nin işgal edilmiştir.
1402
Ankara Savaşı meydana gelmiştir. Yıldırım Beyazıt ile Timur
ordusunun karşı karşıya gelmesi sonucunda beklenilmeyen bir bozgun olmuş ve savaşın
seyri değişmiştir. Ankara bozgunu sonucunda Yıldırım Bayezid esir düşmüştür.
Maddeler Halinde Yıldırım Bayezid Döneminin Önemli Olayları
1. Niğbolu Savaşı (1396)
Niğbolu Savaşının Sebepleri
a) Kuşatma altında bulunan Bizans'ın Avrupa'dan
yardım istemesi,
b) Macarların Osmanlıların
Balkanlar'daki ilerleyişi karşısında papadan yardım istemesi.
Avrupa Devletlerinin ordularından oluşan (Macar, Fransız, Alman,
İngiliz, Polonya, Venedik ve diğerleri) Haçlı ordusunun Niğbolu kalesini kuşatması
üzerine, Yıldırım Bayezid İstanbul kuşatmasını kaldırarak, Niğbolu önlerinde
Haçlı ordusunu yendi.
Niğbolu Savaşının Önemi
a) Bu zaferden sonra Bulgaristan
tamamen Türk topraklarına katıldı.
b) Bu zafer Anadolu Türk Birliğinin
sağlanmasında da etkili oldu.
c) Mısır'daki halife Yıldırım'a
"Rum Diyarının Sultanı" unvanını verdi.
2. Anadolu'da Türk Birliği'nin Sağlanması
Hatırlanacağı gibi Anadolu’da Türk birliğinin sağlama çabaları Orhan
Bey zamanında başlatılmış, bu dönemde Karesi beyliği Osmanlılara bağlanmış,
Ankara Ahilerden alınarak Osmanlı topraklarına katılmıştı.
I. Murat devrinde beyliklerle akrabalık yoluyla dostluk kurulmaya
çalışılmış, Germiyanoğluları’ndan çeyiz olarak bazı topraklar alınmış, Karaman
Bey'i akrabalığa rağmen düşmanca davranışlarını sürdürünce üzerine sefer
düzenlenmiş, yine Hamitoğulları’ndan para karşılığı bazı topraklar satın
alınmıştı.
Yıldırım Bayezid, Anadolu birliğini sağlamak için iki sefer
düzenledi. Bu seferler sonucunda:
a) Batı Anadolu'daki beyliklerden
Germiyan, Aydın, Saruhan, Menteşe ve Hamitoğulları’na son verildi.
b) Candaroğullarına son verildi.
c) Kadı Burhanettin Beyliği (Eretna
devleti) ile yapılan Kırkdilim savaşında Osmanlı kuvvetleri yenildi. Şehzade
Ertuğrul şehit oldu. Kadı Burhaneddin'in Akkoyunlu Devletiyle yaptığı savaşta
ölmesi üzerine bu beyliğin toprakları da Osmanlılara katıldı.
d) 1401 yılında Karamanoğullarına son
verildi.
e) Dulkadiroğulları Beyliği Osmanlılara
bağlandı.
3. İstanbul Kuşatmaları
Yıldırım Bayezid 1391 – 1400 yılları arasında İstanbul'u 4 kez
kuşatmış, bu kuşatmalar sırasında Bizans'a Karadeniz’den gelecek yardımı
engellemek için boğazın Anadolu yakasına Anadolu Hisarını (Güzelce Hisar)
yaptırdı.
Bu kuşatmaların başarısız olma sebepleri:
a) Karamanoğullarının problem çıkarması
b) Haçlı Saldırıları (Niğbolu)
c) Timur tehlikesi
Osmanlı – Bizans Antlaşması
Yıldırım Timur tehlikesinin belirmesi üzerine Bizans ile anlaşma
imzalayarak dördüncü kuşatmayı kaldırdı. Bu antlaşmaya göre
a) İstanbul'da Türk mahallesi kurulacak
ve bir cami yapılacak.
b) Türkler ticaret amacıyla serbestçe
İstanbul'a girebilecek.
c) İstanbul'da Türklerin davalarına
bakmak için kadı bulunacak.
d) Bizans Osmanlı Devletine vergi
verecek.
4. Ankara Savaşı (1402)
XV. yüzyıl başlarında Osmanlılar doğuda Memluk ve Timur Devletiyle
komşu olmuşlardı. Timur Çağatay Hanlığına son vererek büyük bir devlet kurmuş,
Altınorda devletinin parçalanmasına yol açmış, İran, Irak ve kuzey Hindistan'ı
topraklarına katıp, 1400 yılından itibaren Osmanlı topraklarına saldırmaya
başlamıştı.
Ankara Savaşının Sebepleri
a) Yıldırım tarafından toprakları
alınan Anadolu Beylerinin Timur'a sığınarak, onu kışkırtmaları.
b) Timur tarafından toprakları alınan
Irak hükümdarı Celayiroğlu Ahmet ve Karakoyunlu hükümdarı Kara Yülük
Osman'ın Yıldırım'a sığınmaları
c) Timur'un Çin'e yapacağı sefer
öncesinde arkasında güçlü bir devlet bırakmak istemeyişi.
d) Timur'un Osmanlı'dan kabul edilemez
istekleri.
Timur Yıldırım Beyazıt’tan Anadolu Beylerinin topraklarını iade etmesini,
Celayiroğlu Ahmet ve Kara Yülük Osman'ın kendisine teslim edilmesini, Osmanlı
Devletinin kendisine bağlılığını bildirmesini istemişti.
İki ordu arasında savaş, Ankara'da Çubuk ovasında yapıldı. Karatatarlar’ın
ve Anadolu beylikleri askerlerinin saf değiştirmesi Osmanlı ordusunun savaşı
kaybetmesine ve Yıldırım Beyazıt’ın esir düşmesine neden oldu.
Ankara Savaşının Sonuçları
a) İlk ve son kez bir Osmanlı padişahı
savaşta esir düştü.
b) Osmanlı Devleti 11 yıl sürecek
Fetret devrine girdi.
c) Anadolu Türk birliği yeniden
bozuldu, beylikler yeniden kuruldu. (Karesi ve Kadı Burhaneddin beylikleri
hariç)
d) Balkanlar'da Osmanlı ilerleyişi bir
süre durdu, hatta bazı topraklar kaybedildi.
e) Bizans'ın alınması 50 yıl gecikti.
){kind=link}
0 Yorumlar